رئیس انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری گفت: فقط ۱۶ درصد ایرانیان به مهاجرت فکر نمی کنند، ۵۳ درصد استادان دانشگاه و ۴۵ درصد پزشکان و پرستاران تمایل به مهاجرت دارند و ۷۰ تا ۹۲ درصد دانش آموزان مدال آور المپیاد مهاجرت کرده‌اند.
به گزارش ساعت سلامت دکتر مصطفی معین در همایش دو روزه «مهاجرت نخبگان علمی در ایران امروز، چالش‌ها و راهکارها» افزود: مهاجرت نخبگان علمی در ایران از دهه چهل شمسی (دهه ۱۹۶۰ میلادی) تا این زمان افزایش یافته، در دوران انقلاب و جنگ تحمیلی بیشتر شد و از نیمه دهه ۱۳۸۰ به یک مهاجرت عام و توده وار به‌صورت مهاجرت حقیقی یا مجازی و به سونامی فرار مغزها یا فراری دادن مغزها تبدیل شد که هنوز ادامه دارد.
وزیر اسبق علوم، تحقیقات و فناوری در ادامه به برخی آمارها اشاره کرد و گفت: رتبه ایران در بین ۱۳۳ کشور جهان از جهت رقابت‌پذیری برای جذب و نگهداشت نخبگان و استعدادهای جهانی ۱۲ است.
۱۱۵ هزار نفر از نخبگان کشور مهاجرت کردند
وی افزود: رتبه اول ایران با ۱۱۵ هزار مهاجرت به کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) در سال ۲۰۲۱، دو برابر شدن تعداد مهاجرت نخبگان ایرانی در ۳۰ سال گذشته، مهاجرت حدود ۱۵۰ هزار از نخبگان علمی ایران که از آن به سونامی مهاجرت مغزها تعبیر می‌شود، خارج شدن ۷۰-۵۰ میلیارد دلار ارز از کشور از جمله این آمارهاست که روند مهاجرت نخبگان را تشدید می‌کند.
وی ادامه داد: همچنین بر اساس برخی پیمایش‌ها فقط ۱۶ درصد ایرانی‌ها به مهاجرت فکر نمی‌کنند که این مهاجرت توده‌وار است.
دکتر معین گفت: تمایل به مهاجرت در استادان و پژوهشگران؛ ۵۳ درصد، در پزشکان و پرستاران ۴۵درصد، در دانشجویان و دانش آموختگان ۴۰ درصد است. همچنین افزایش ۴.۳ برابری تعداد دانشجویان ایرانی در خارج کشور طی دوره ده ساله ۱۳۷۹- ۱۳۸۸ را داشته‌ایم.
بر اساس آمارهای دیگر بیش از ۱۰ هزار تن از پزشکان ایرانی در کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) خدمت می‌کنند و معادل با یک پنجم کل استادان ایرانی داخل کشور در آمریکا هستند. همچنین بین ۷۰ تا ۹۲ درصد از دانش آموزان مدال آور المپیاد از ایران مهاجرت دائمی کرده‌اند.
۴۵ درصد پزشکان و پرستاران تمایل به مهاجرت دارند
استاد پیشین دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه به نتایج ۴ پژوهش اشاره کرد و گفت: بر اساس نظر پاسخ دهندگان به پژوهش پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان منتشر شده در آبان سال ۱۴۰۲، مهمترین مسئله کشور به ترتیب عبارت است از؛ گرانی و تورم (۸۱.۹ درصد)، بیکاری (۴۷.۹ درصد)، اعتیاد (۲۶.۹ درصد)، فساد اقتصادی و اداری (۱۳.۱) درصد).
وی افزود: در رتبه های بعدی مسئله مسکن (۱۲.۱ درصد)، مسئله حجاب (۱۱.۹ درصد) مسئله ازدواج جوانان (۱۰.۷درصد)، مسئله طلاق (۷.۱ درصد)، کم آبی (۵.۷ درصد)، رعایت نکردن قانون (۴۷ درصد)، محدودیت آزادی بیان و مطبوعات (۴.۲ درصد) و آلودگی هوا و گرد و خاک و ریزگردها (۲.۶) مهمترین مسائل ایران است.
وی با استناد به پژوهش دیگری در سال ۱۴۰۱ گفت: عوامل اصلی در میل به مهاجرت ایرانیان عبارت است از: بی ثباتی اقتصادی، شیوه حکمرانی، سطح درآمد، آینده مبهم و عدم شایسته سالاری و رفاه بیشتر در خارج از کشور.
تمایل بازگشت نخبگان ایرانی به وطن یک درصد است
دکتر معین افزود: بر اساس پژوهش دیگری طبق گزارش نظرسنجی گالوپ در سال ۱۳۹۷ تمایل به بازگشت ایرانیان مهاجرت کرده به وطن خود فقط برابر با یک درصد برآورد می‌شود؛ در حالی که شاخص متوسط جهانی بازگشت نخبگان مهاجر به کشورهای خویش ۷ درصد است.
وی گفت: این شاخص منفی می‌تواند نشانگر واقعیت فرار مغزها یا فراری دادن آنها به عنوان عامل اصلی ترک وطن و مهاجرت نخبگان علمی ایران به کشورهای دیگر باشد.
رئیس انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری تاکید کرد: با اینکه طبق نتایج چهارمین پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان پزشکان و استادان دانشگاهی از بالاترین سطح اعتماد و مقبولیت در جامعه ایرانی برخوردار هستند، به دلیل تنگ نظری ها و نگاه امنیتی به کادرهای پزشکی، دانشگاه و دانشمندان، ضعف زیرساخت‌های علمی و پژوهشی، ساختار سنتی صنعت، تحریم های خارجی، قطع ارتباط علمی با دنیا
نگرش نادرست مدیریت کلان کشور نسبت به توسعه علم و فناوری، ناکارآمدی سیاست‌های جذب و نگهداشت نخبگان، استقلال دانشگاه و فقدان آزادی‌های دانشگاهی، پیگیری نکردن و اجرای طرح تحول ساختاری در نظام آموزش عالی، تداوم بحران‌های سیاسی‌اجتماعی و اقتصادی، زوال سرمایه اجتماعی و نبود امکان بهره‌وری منابع انسانی، نیروی دافعه ای تولید شده که اکنون کشور را با سونامی مهاجرت نخبگان علمی و فقدان تمایل به بازگشت آنها روبرو کرده است.
معین به پژوهش دیگری اشاره و تاکید کرد: پژوهش چهارم در طرح مطالعاتی «مهاجرت نخبگان و رابطه آن با توسعه فرصت‌ها و چالش‌ها برای سیاستگذاران در سال ۱۳۹۸ به نقش موثر جوامع نخبگان مهاجر (دیاسپورا) در توسعه اقتصادی اجتماعی و سیاسی کشورهای مبدا خود تاکید شده که نمونه های موفق آن در چین، هند و کره جنوبی تجربه شده است.
رئیس انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری گفت: البته در ایران مانند بسیاری کشورهای در حال توسعه هنوز نتوانسته ایم با ایجاد شبکه‌های بین المللی و فعال همکاری علمی- پژوهشی و فناوری و ارتباط دادن نخبگان علمی داخل کشور با پتانسیل بزرگ دیاسپورای ایرانی پراکنده و دور از وطن خود فرآیند فرار مغزها را به چرخش مغزها تبدیل کنیم.
منبع خبر: ساعت سلامت / ۷۰ تا ۹۲ درصد دانش آموزان مدال آور المپیاد ایران مهاجرت کرده‌اند
گردآوری و انتشار اخبار در این تارنما با هوش مصنوعی و ابزار های الکترونیکی اتوماتیک صورت می پذیرد و تمامی حقوق گردآوری و تالیف خبر متعلق به ناشر اصلی آن که در لینک فوق به آن اشاره شده است می باشد. در صورت نیاز به ارسال جوابیه یا توضیح تکمیلی علیه یا له مطلب منتشر شده صرفا از طریق مرجع اصلی خبر اقدام نمایید.
نظرات کاربران