آسیب نخاعی (SCI) یکی از مشکلات جدی سلامت عمومی است که سالانه بر میلیون‌ها نفر در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد. در ایالات متحده، سالانه حدود ۵۴ مورد جدید در هر یک میلیون نفر گزارش می‌شود. SCI اغلب ناشی از تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع، یا سایر تروماهای مکانیکی است. این آسیب می‌تواند به‌صورت دو مرحله‌ای رخ دهد:
- آسیب اولیه: شامل صدمه مکانیکی مستقیم به ستون فقرات یا نخاع.
- آسیب ثانویه: شامل واکنش‌های ایسکمیک و التهابی است که می‌توانند منجر به آسیب بیشتر به بافت نخاع شوند.
اهمیت مدیریت مراقبت‌های حیاتی
مدیریت آسیب نخاعی به پیشگیری از آسیب‌های ثانویه، جلوگیری از عوارض و بهبود نتایج عصبی و عملکردی بیمار متمرکز است. در ادامه، جنبه‌های کلیدی مراقبت حیاتی در SCI توضیح داده می‌شود.
۱. بهبود پرفیوژن نخاعی و مدیریت فشار خون
آسیب ثانویه اغلب به دلیل کاهش جریان خون نخاعی (پرفیوژن) و ایسکمی رخ می‌دهد.
- هدف‌گذاری فشار خون شریانی میانگین (MAP): حفظ MAP در بازه ۷۵-۹۵ میلی‌متر جیوه برای ۳ تا ۷ روز اول پس از آسیب توصیه می‌شود. این میزان برای جلوگیری از ایسکمی نخاعی و بهبود تغذیه سلولی بسیار مهم است.
- داروهای وازوپرسور: استفاده از داروهایی مانند نوراپی‌نفرین برای حفظ فشار خون مؤثر است، اما ممکن است با عوارض قلبی-عروقی همراه باشد.
۲. استفاده از کورتیکواستروئیدها
استفاده از متیل‌پردنیزولون، به دلیل اثرات ضدالتهابی، در مدیریت آسیب نخاعی پیشنهاد شده است.
- مزایا: کاهش التهاب و ادم نخاعی در ۲۴ ساعت اول پس از آسیب.
- معایب: افزایش خطر عفونت، خونریزی گوارشی و سایر عوارض سیستمیک.
تحقیقات اخیر پیشنهاد می‌کند که تجویز متیل‌پردنیزولون با دوز ۵.۴ میلی‌گرم بر کیلوگرم در ساعت، در ۸ ساعت اول می‌تواند مفید باشد.
۳. درمان‌های نوین و مداخلات پیشرفته
- ریلوزول: این دارو با کاهش اثرات سمی گلوتامات، ممکن است به حفظ عملکرد عصبی و بهبود نتایج کمک کند. تحقیقات اولیه نشان داده‌اند که این دارو به‌ویژه در آسیب‌های گردنی مؤثر است.
- تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال (TMS): بهبود عملکرد حرکتی و کاهش اسپاستیسیتی از مزایای این روش است.
- ایمپلنت‌های زیستی و فناوری‌های جدید: استفاده از مواد زیستی و سلول‌های بنیادی برای بازسازی نخاع آسیب‌دیده در حال مطالعه است.
۴. پیشگیری و مدیریت عوارض
الف) مشکلات ریوی
اختلالات تنفسی شایع‌ترین علت مرگ‌ومیر در SCI هستند. این مشکلات به‌ویژه در آسیب‌های گردنی شدید رخ می‌دهند.
- مدیریت مخاط و ترشحات ریوی: استفاده از دستگاه‌های ساکشن و داروهای موکولیتیک برای پاکسازی راه‌های هوایی.
- ونتیلاسیون غیرتهاجمی: در موارد خفیف‌تر ترجیح داده می‌شود، اما در آسیب‌های شدید ممکن است نیاز به لوله‌گذاری و تهویه مکانیکی باشد.
ب) مشکلات ادراری
- کنترل مثانه نوروژنیک: کاتترگذاری متناوب روش اصلی مدیریت است. در صورت عدم امکان، استفاده از کاتتر دائمی یا فشارهای خارجی به مثانه ممکن است مناسب باشد.
- درمان دارویی: استفاده از آنتی‌کولینرژیک‌ها برای بهبود تطابق مثانه.
ج) مشکلات ناشی از بی‌تحرکی
بیماران SCI در معرض خطر زخم بستر و ترومبوآمبولی وریدی قرار دارند.
- پیشگیری از زخم بستر: تغییر وضعیت مکرر و استفاده از تشک‌های تخصصی.
- پیشگیری از لخته‌های خونی: استفاده از هپارین با وزن مولکولی پایین و دستگاه‌های فشاری متناوب.
۵. تحرک زودهنگام و توانبخشی
تحرک زودهنگام یکی از روش‌های مؤثر برای کاهش عوارض بستری طولانی‌مدت است.
- فواید تحرک زودهنگام: کاهش التهاب عصبی، بهبود عملکرد حرکتی و کاهش احتمال بروز زخم بستر.
نتیجه‌گیری
مدیریت صحیح و به‌موقع آسیب نخاعی شامل اقدامات مراقبتی حیاتی، پیشگیری از عوارض و استفاده از مداخلات نوین است. حفظ پرفیوژن نخاعی، مدیریت فشار خون، و درمان‌های نوین مانند ریلوزول می‌تواند به بهبود نتایج کمک کند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای بهینه‌سازی این روش‌ها و درک بهتر اثرات آن‌ها بر بهبود بیماران موردنیاز است.
منبع خبر: پزشکان ایرانی / بررسی جامع؛مدیریت مراقبت‌های حیاتی در آسیب نخاعی
گردآوری و انتشار اخبار در این تارنما با هوش مصنوعی و ابزار های الکترونیکی اتوماتیک صورت می پذیرد و تمامی حقوق گردآوری و تالیف خبر متعلق به ناشر اصلی آن که در لینک فوق به آن اشاره شده است می باشد. در صورت نیاز به ارسال جوابیه یا توضیح تکمیلی علیه یا له مطلب منتشر شده صرفا از طریق مرجع اصلی خبر اقدام نمایید.
نظرات کاربران