واضح است که کمبود و نبود داروهای روان پزشکی مشکلاتی را به همراه دارد. در مواردی به علت نبود دارو، رنج و تنش بیماری افزایش می یابد. محمدرضا شالبافان، دانشیار روان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران در این باره می گوید: داروهای روان پزشکی به ویژه برای بیماران شدید روان پزشکی بسیار مهم هستند و تداوم مصرف برای خیلی از بیماران حیاتی است. در مواردی نیز ممکن است جایگزینی جز دارو در روند اصلی درمان، به ویژه بیماران شدید روان پزشکی، قابل تصور نباشد. در سال های گذشته در مقاطعی شاهد این بودیم که تعدادی از داروهای روان پزشکی مهم و موثر، در بازار داروی ایران نایاب یا کمیاب شدند. به همین علت تعدادی از بیماران مجبور شدند دارو را تعویض یا قطع کنند و بر همین اساس نیز مکررا شاهد عود بیماری در بیماران بودیم. انجمن علمی روان پزشکان ایران بارها به سازمان غذا و دارو و معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مقطعی به رئیس جمهور وقت (ابراهیم رئیسی)، نامه نگاری و مشکلات مربوط را گوشزد کرد. اکنون نیز به نظر می رسد در ماه های گذشته مشکلات تا حدی کم شده است، اما بازار داروی ایران به نظر شرایط با ثباتی ندارد؛ یعنی برای مثال اگر چه مشکل بعضی از داروهایی که مشکل واردشدن به کشور را داشتند، حل شده، اما درباره تداوم حضور این داروها اطمینانی نداریم که این موضوع نگرانی جدی و مهمی را برای بیماران و پزشکان ایجاد می کند و از طرف دیگر هم هر روز شاهد کمبود داروی دیگری هستیم که تا چندی پیش در دسترس بود.او تاکید کرد: در واقع می توان گفت دو دسته دارو در بازار عموما کمیاب می شوند. دسته اول داروهایی هستند که منابع تهیه ماده اولیه آنها خارجی است. در شرایط بحران های اقتصادی، روابط بین المللی و شرایطی که شرکت های دارویی ماده اولیه را نمی توانند به ایران بفروشند، این داروها کم می شوند. دسته دیگر داروهایی هستند که به اجبار دولت ارزان نگه داشته شده اند. تولید این داروها برای شرکت های دارویی صرفه اقتصادی ندارد، در نتیجه این شرکت ها دست به تولید نمی زنند و همین مسئله سبب کمبود دارو در بازار می شود. هرچند باید تاکید کرد تولید این داروها چندان دشوار نیست؛ چرا که منابع تولیدشان در داخل کشور وجود دارد. همچنین باید اشاره کرد که انجمن علمی روان پزشکان ایران تقریبا هر دو ماه یک بار کمبودهای دارویی را پس از فراخوان از روان پزشکان به سازمان های مربوطه اعلام می کند. از آن جایی که این کمبودها در دوره های زمانی مختلف متفاوت هستند، ترجیح می دهم نام داروی خاصی را نبرم.برای مثال اما می توان به داروهای درمان کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال بیش فعالی و کم توجهی، بعضی از داروهای بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا یا آمپول های طولانی اثر بیماران مبتلا به اختلالات روان پزشکی اشاره کرد. اکثر این داروها توسط شرکت های خارجی تولید می شوند و باید وارد شوند اما به دلایل پیش گفته تعدادی از بیماران نمی توانند به طور مداوم دسترسی به تعدادی از این داروهای حیاتی داشته باشند.
او درباره عوارض داروهای ایرانی و کیفیت آنها می گوید: واقعیت این است که اکثر قریب به اتفاق شرکت های داروی داخلی، داروهای خوب و باکیفیتی تولید می کنند که استفاده از آنها با قیمت خیلی پایین تر می تواند به بیماران کمک کند. باور عمومی جامعه پزشکی این است که صنعت دارویی داخلی کشور به ویژه در مورد قرص ها و موارد مشابه خوب است. اما به نظر می رسد انواع دیگر دارویی مثل چسب های پوستی، آمپول های طولانی اثر یا کپسول های طولانی اثر شاید نیاز به توسعه بیشتری داشته باشند.
او ادامه داد: درباره بعضی از داروهای خاص، وزارت بهداشت در مورد جایگزین کردن داروی خارجی با داروی داخلی تعجیل می کند؛ یعنی داروی خارجی وارد بازار می شود، از کیفیت خوبی نیز برخوردار است و به درمان بیماران کمک می کند. در همین راستا وزارت بهداشت به ویژه در سال های گذشته، گاهی به دلایل مختلفی از جمله برای ایجاد رقیب داروی خارجی و جلوگیری از وابستگی به داروی خارجی، در تولید داروی داخلی تعجیل می کند و به شرکت های داخلی برای تولید مشابه داخلی فشار می آورد. در صورتی که اگر تولید مشابه های داخلی مراحل لازم را طی نکنند از کیفیت مناسبی برخوردار نخواهند بود. درست است که تولید داروی داخلی اولویت دارد، اما سلامت بیماران نباید آسیب ببیند. باید توجه کرد که مطالعات موثر آزمایشگاهی مراحل طولانی دارد و باید مطالعات حیوانی و انسانی توسط موسسات معتبر علمی انجام شود تا دارو مجوز لازم را دریافت کند.
او همچنین درباره مصرف داروهای تقلبی و تاریخ مصرف گذشته، تاکید کرد: باید توجه داشت که نه تنها تاریخ مصرف دارو بسیار مهم است، بلکه نحوه انتقال دارو به کشور و حفظ اثربخشی آن هنگام ورود نیز بسیار مهم است. اگر دارو در شرایط بد مانند درجه حرارت نامناسب قرار بگیرد، با وجود داشتن تاریخ انقضا ممکن است اثربخشی نداشته باشد یا اثربخشی آن کاهش پیدا کند. خیلی از داروهای غیرقانونی در بازار زیرزمینی، عطاری ها و فروشگاه های دیگر به فروش می رسند. در مواردی شاهد هستیم که بعضی از داروها به صورت چمدانی به فروش می رسند؛ یعنی به صورت رسمی از مسیر گمرک و با شرایطی که برای انتقال دارو نیاز است، مثل یخچال وارد نمی شوند. در حقیقت شخصی به سفر می رود و همراه خود مقداری از دارو را خریده و با خود می آورد. این داروهای غیرقانونی نه قیمت مصوبی دارند، نه تاریخ مصرف قابل اعتمادی و کسی نیز نسبت به آنها پاسخ گو نیست. یکی از راهکارهای اصلی این است که وزارت بهداشت، در مورد ورود و خروج داروها سازوکارهای شفاف، علمی و مشخصی را پی بگیرد تا نیازهای دارویی کم شود. اگر تولید و ورود قانونی دارویی که توسط پزشکان تجویز می شود و مورد مصرف بیماران قرار می گیرد، متوقف شود؛ در نتیجه این داروها از مسیرهای غیرقانونی و با شرایط نامشخصی وارد بازار دارو می شوند.
منبع خبر: سالم خبر / روز داروساز
گردآوری و انتشار اخبار در این تارنما با هوش مصنوعی و ابزار های الکترونیکی اتوماتیک صورت می پذیرد و تمامی حقوق گردآوری و تالیف خبر متعلق به ناشر اصلی آن که در لینک فوق به آن اشاره شده است می باشد. در صورت نیاز به ارسال جوابیه یا توضیح تکمیلی علیه یا له مطلب منتشر شده صرفا از طریق مرجع اصلی خبر اقدام نمایید.
نظرات کاربران