طرح ژنریک یا داروی ژنریک؟ / حسین وطن پور، عضو هیات‌علمی دانشکده داروسازی دانشگاه شهید بهشتی در یادداشتی برای دوشنبه های دارویی نوشت: کدامیک ؟! طرح ژنریک یا برند واقعیت آنست که قبل از پاسخ به این سئوال باید استراتژی کلان کشور را بخوبی تبین کنیم. در دوران جنگ تحمیلی که کشور مواجه با شرایط فوق العاده فرار متخصصان داروسازی، مشکلات ارزی و تامین فوری دارو برای کشور بود استراتژی طرح ژنریک داروها بسیار مفید و کارآمد بود. همین طرح توانست علی رغم محدودیت های بودجه ای، داروهای مورد نیاز کشور را تولید و از هر گونه کمبود دارویی در کشور جلوگیری نماید. لکن با توجه به راه اندازی تدریجی کارخانجات غیر فعال و همچنین ورود سرمایه گذاران جدید در عرصه تولید دارو، عملا تامین مقداری دارو بحد کافی در داخل کشور تحقق یافت و بحث کیفیت محصولات با فروش قیمت های یکسان تبدیل به چالش شدید در کشور گردید.
از طرف دیگر با توجه به سوق شدید و جهانی تولید مواد اولیه دارو به سمت و سوی کشور هند و چین که در ابتدا کارخانجات تولیدی آنها نیز فاقد تاییدیه از FDA امریکا بود جمعی از تولیدکنندگان دارو برای حفظ کیفیت و بهبود اثر بخشی بالای آن اصرار به واردات مواد اولیه با قیمت های بالاتر از منابع معتبر اروپایی و امریکایی داشتند که صد الیته تولیدات آنها قابل رقابت با محصولاتی که از مواد اولیه هندی ساخته می شد نبود.
ضمنا علی رغم عدم وجود ارز بقدر کافی در کشور برای واردات مواد اولیه از منابع اروپائی، جمعی از تولید کنندگان مدعی بودند که برای حفظ کیفیت داروها مسئولیت تامین ارز برای خرید مواد اولیه را خودشان به عهده می گیرند.
از طرفی دیگر با توجه به با باز شدن بازارهای دارویی کشورهای همسایه و حضور سریع تعدادی از کارخانجات برای صادرات دارو به کشورهای مجاور عملا زمینه بحث صادرات و بازدید های GMP از خطوط پیش امد که اجبارا شرکت های داوطلب به صادرات نسبت به اصلاح سالن های تولید اقدام و طبیعتا هزینه های تولیدشان در مقایسه با سایر تولیدکنندگان داخلی افزایش یافت.
ضمنا فرهنگ برند سازی و ثبت داخلی و بین المللی برند نیز برای تولیدکنندگان داخلی چندان جا نیافته بود.
سرانجام بدون توجه به اینکه در کشور همچنان شرایط فوق العاده به نوعی دیگر ادامه دارد در جهت حل مشکل موارد فوق الذکر و البته ارتقای کیفی و رقابتی تولید محصولات دارویی پیشنهاد شد.
بعنوان اولین حرکت در این زمینه طرحی بنام برند-ژنریک با اندکی قیمت های بالاتر نسبت به ژنریک به پیش برده شود که فرمتی نه چندان کارامد ولی گویای محل تولید فراورده ها بود لذا بیماران در حین تدارک دارو حس بهتری داشتند و حاضر بودند برای کیفیت بالاتر محصولات حتی رقم بالاتری بپردازند. ولی با تغییر مدیران، تغییر مکرر منابع مواد اولیه، عدم هزینه شرکتها برای مارکتینگ، کپی برداری شرکتها از فرمت های همدیگر، قیمت های نه چندان مطلوب اخذ شده از سازمان و عدم شناخت بیماران از کیفیت کارخانجات تولیدی عملا طرح موفقی محسوب نشد.
همزمان با اوج محدودیت های ارزی برای واردات دارو بتدریج آیین نامه ای مطرح شد که ارز تخصیصی به وارد کنندگان مشروط به راه اندازی خطوط تولید محصولات در داخل کشور است. لذا تعدادی از واردکنندکان دارو بلافاصله با کسب سود های خوبی که قبلا از واردات دارو در سنوات گذشته برده بودند اقدام به خرید کارخانجات قدیمی و یا ساخت واحدهای جدید نمودند.
این دسته از شرکتها برای تمایز در کیفیت محصولات خود با هزینه هایی گزافی که در GMP تولید محصولات کرده بودند نسبت به برند سازی و ثبت آن اقدام و قیمت های بالایی برای محصولات خود از سازمان غذا و دارو دریافت نمودند. اتفاقا با همین هدف کارخانجاتی در کشور وجود دارند که عملا همان داروهای کلاسیک را در بسته بندی های بهتر و با نام برند و قیمت بالاتر ارائه کرده و می کنند.
پر واضح است که برگشت به طرح ژنریک موجب آسیب اقتصادی به اینگونه شرکتها و فرهنگ برند سازی و البته به کیفیت تولید داروها خواهد خورد. میرود که بتدریج شرکت ها دنبال مواد اولیه با قیمت ارزان‌تر و به تولید با دستگاههای مستهلک و فضای بدون GMP بپردازند.
لذا مطرح کنندگان طرح ژنریک عملا باور به استمرار شرایط فوق العاده در کشور داشته و هدفشان بدور از اینکه مورد قضاوت قرار گیرد، تولید داخل با قیمت های تمام شده پایین است که هزینه های مارکتینیگ و تحقیق و توسعه در آن در نظر گرفته نشده و طبیعتا صادراتی هم به کشورهای توسعه یافته عملی نخواهد شد.
باید بجای طرح ژنریک خطوط تولید داروسازی استاندارد و با کیفیت بالا تولید نمایند. خطوط تولید موازی با تولید خطوط با کیفیت پایین حذف شوند. خطوط تولید شرکتهای خصولتی از خط تولید خارج شوند. فارماکوپه دارویی بروز رسانی و از بزرگ شدن بی قواره لیست داروهای ایران خودداری شود.
منبع خبر: دوشنبه های دارویی / طرح ژنریک یا داروی ژنریک؟
گردآوری و انتشار اخبار در این تارنما با هوش مصنوعی و ابزار های الکترونیکی اتوماتیک صورت می پذیرد و تمامی حقوق گردآوری و تالیف خبر متعلق به ناشر اصلی آن که در لینک فوق به آن اشاره شده است می باشد. در صورت نیاز به ارسال جوابیه یا توضیح تکمیلی علیه یا له مطلب منتشر شده صرفا از طریق مرجع اصلی خبر اقدام نمایید.
نظرات کاربران